واشر
واشر چیست؟
واشر، صفحه‌‌ای باریک و دیسک‌مانند است که در وسط دارای یک سوراخ است.
از واشر اغلب به عنوان توزیع‌کننده بار روی سطح بزرگتر، هنگام استفاده از اتصالات رزوه‌ای مانند پیچ و مهره استفاده می‌شود. واشر کاربردهای دیگری نیز مثل استفاده به عنوان فاصله‌دهنده(spacer)، فنر(واشر بلویل و واشر موج)، دستگاه قفل و کاهش لرزش(واشر لاستیکی) دارد. قطر خارجی(OD) واشرها اغلب دو برابر قطر داخلی (ID) آن‌هاست.
واشرها معمولاً از جنس فلز یا پلاستیک هستند.
واشرها برای جلوگیری از خوردگی گالوانیک، به ویژه با عایق‌بندی پیچ‌های فولادی از سطوح آلومینیومی، کاربرد دارند. همچنین ممکن است در برخی کاربری‌ها به عنوان یاتاقان (واشر بیرینگ) استفاده شوند. از واشرها می توان به منظور کاهش سایش و اصطکاک، با تهیه یک روان‌کننده جامد (به عنوان مثال یک سطح خود روان‌کننده) استفاده کرد.
به دلیل آنکه نیروی اصطکاکی مهره بر روی پیچ کم است با اضافه کردن واشر بین مهره و قطعه اتصال، مقدار اصطکاک را افزایش می‌دهد که از باز شدن مهره جلوگیری می‌کند.
اولین بار در سال 1346 از این کلمه استفاده شد ولی تعریف آن در سال 1611 ثبت شده است.
واشرها با استاندارهای مختلفی تولید می‌شوند که باید با توجه به کاربرد، از نوع و سایز مناسب استفاده نمود. در ادامه تعدادی از انواع واشر را بررسی خواهیم نمود.

انواع واشر

واشر تخت

از واشر تخت برای توزیع بار روی سطح بزرگتر استفاده می‌شود و از آسیب رسیدن به سطوح مونتاژ شده جلوگیری می‌کند. واشر تخت انواع مختلفی چون واشر ضربه‌گیر، واشر C و واشر برجسته دارد. این واشر ، متداول‌ترین واشر در بازار است.

واشر تخت

واشر ضربه‌گیر

در واشر ضربه‌گیر نسبت قطر داخلی نسبت به قطر خارجی بسیار کم است که این باعث می‌شود خاصیت ضربه‌گیری بیشتر داشته باشد و نام آن‌ها بر روی گلگیرهای اتومبیل است. همچنین می‌توان از آن‌ها برای ایجاد اتصال به حفره‌ای که در اثر زنگ‌زدگی یا سایش بزرگ شده‌است استفاده کرد. این نام در اصل از اندازه پنی بریتانیای قدیم الهام گرفته شده‌است. در انگلستان، در بیشتر صنایع از همه واشرهای بزرگ(OD) به عنوان واشر پنی یاد می‌کنند، حتی وقتی اندازه (OD) به اندازه دو برابر پنی قدیمی باشد. از این واشرها در اتومبیل، لوله کشی و وسائل الکتریکی استفاده می‌شود.

واشر ضربه‌گیر

واشر C

واشرهای C دارای شکافی از مرکز به سمت اطراف هستند که اجازه می‌دهد واشر بدون از بین بردن کامل اتصال دهنده‌ها، تعویض یا وارد شود. واشرهای C به گونه‌ای طراحی شده‌اند که روی یک پیچ یا شفت در یک مونتاژ تا حدی کامل به داخل و خارج از موقعیت قرار بگیرند. همچنین می‌توان از آن‌ها به عنوان وسیله نگهدارنده در شفت شیاردار استفاده کرد تا اجزا در جای خود قرار بگیرند. واشرهای C می‌توانند بدون نیاز به قطع اتصال‌دهنده، سریع وارد شده، تغییر مکان داده یا خارج شوند، که این باعث افزایش بهره‌وری می‌شود.

واشر C

واشر برجسته

واشر برجسته در کاربردهایی استفاده می‌شوند ظاهر تزئینی مهم است. واشرهای برجسته علاوه بر دستیابی به ظاهر ایمن و مناسب برای اتصالات، ویژگی های اضافی دیگری از جمله قفل کردن، آب بندی، عایق بندی، توزیع بار، مقاومت و استحکام بیشتر را ارائه می‌دهند. این یک محافظ برای عملکرد مداوم فراهم می‌کند.

واشر برجسته

واشر فنری

واشر فنری یک حلقه است که در نقطه‌ای شکافته شده که این باعث ایجاد نیروی فنری در واشر می‌شود و از اصطکاک و در نتیجه شل شدن پیچ و مهره جلوگیری می‌کند.
واشرهای فنری دارای رزوه چپ‌گرد هستند، پس در جهت ساعت‌گرد محکم می‌شوند.

واشر فنری

واشر قفلی

یک واشر دو تکه که در یک طرف دارای دندانه‌های شعاعی است و عملکرد گوه‌ای دارد. این واشر به صورت یک جفت که شامل واشر بالا و پایین است، استفاده می‌شود.
این واشرها زمانی استفاده می شوند که برای مدت طولانی باید از ارتعاشات و حرکات کوچک مداوم مصون باشند یعنی آن‌ها می‌توانند بارهای دینامیکی را که تمایل به تغییر در طول عمر سازه دارند، بدون تحمل سایش تحمل کنند. این اتصال حتی اگر در معرض لرزش شدید و بارهای دینامیکی قرار گیرد، به دلیل گوه ایجاد شده غیرممکن است که شل شود به عبارت دیگر این واشرها بالاترین میزان جلوگیری از شل شدن ناشی از ارتعاش را دارند.
نصب و حذف آن‌ها با استفاده از ابزار دستی ساده بسیار آسان است. این واشرها از مواد تحت عملیات حرارتی ساخته شده‌اند که باعث می‌شود بدون از بین رفتن خصوصیات مکانیکی یا الکتریکی خود در برابر درجه حرارت شدید مقاومت کنند. مهم‌ترین مزیت استفاده از این واشرها این است که حتی با استفاده از روان‌کننده‌ها نمی‌توان آن‌ها را شل کرد. واشر قفلی برای سطوح حساس و همینطور سخت‌شده مناسب است. این واشر می ‌تواند از جنس فولاد ضد‌زنگ ، فولاد کربن و فولاد آلیاژی باشد که باعث می‌شود مقاومت آن در برابر خوردگی بیشتر شود.

واشر قفلی

واشر قفلی دندانه‌دار

این واشر دارای دندانه‌هایی شعاعی به سمت داخل یا خارج است. این نوع واشر هنگامی که با یک بستر نرم مثل آلومینیوم یا پلاستیک استفاده می‌شود، موثرتر واقع می‌گردد و می‌تواند در برابر چرخش روی سطوح سخت بیشتر از یک واشر ساده مقاومت کند، زیرا کشش به سطح و سطح مقطع کوچکتری (دنده‌ها) اعمال می‌شود.
این واشر چهار نوع دارد: داخلی، خارجی، ترکیبی و برجسته. سبک داخلی دارای دندانه‌هایی در امتداد لبه داخلی واشر است، که باعث زیبایی بیشتر آن‌ها میشود. سبک خارجی دارای دندانه‌هایی در اطراف لبه خارجی است که قدرت نگهداری بهتری را فراهم می کند. برای ترکیب حداکثر قدرت، سبک ترکیبی دارای دندانه‌هایی در هر دو لبه است. سبک برجسته برای استفاده با پیچ‌های سر تخت طراحی شده است.

واشر دنده داخلی

واشر مربعی

واشر مربعی:

واشرهای مربعی برای کاربردهایی ارائه می‌شوند که ممکن است یک واشر گرد کار نکند. واشرهای مربعی دارای سطح بیشتری نسبت به واشرهای گرد با قطر خارجی یکسان هستند. سطح بزرگتر روی واشرهای مربعی بارها را در سطح وسیع تری پخش می‌کند و همچنین مقاومت را افزایش می‌دهد.

یکی از مزایای استفاده از واشرهای مربعی دوام آنها است. در صنعت معماری آزمایش‌های گوناگونی نشان داده‌اند که واشرهای مربعی هنگام زلزله عملکرد بهتری نسبت به واشرهای گرد دارند پس از آنها در ساخت ساختمان‌ها استفاده می‌شود. واشرهای گرد در هنگام زلزله تمایل به جمع شدن و تقسیم شدن دارند، اما واشرهای مربعی این مشکل را نخواهند داشت.

واشرهای صفحه مربعی هنگام استفاده بر روی چوب قادر به ایجاد اصطکاک زیادی هستند، به همین دلیل از آنها برای پروژه‌ها و کاربردهای لرزه‌ای استفاده می‌شود. واشرهای مربعی برای افزایش عمر قطعات طراحی شده و برای کنترل سطح صدا و حرکت مانند لرزش استفاده می‌شوند. این واشرها در ساخت الوار، پروژه‌های خودروسازی و ماشین‌آلات مفید هستند.

واشرهای مربعی اغلب از جنس فولاد ضد‌زنگ، برنج، فولاد فنر، آلومینیوم و مس ساخته می‌شوند.

واشر مربعی